Tο Ναύπλιο ή Aνάπλι, πρωτεύουσα του νομού Αργολίδος, αποτελεί μία από τις πλέον γνωστές και όμορφες πόλεις της Ελλάδος. Εκτός από διοικητικό είναι και σημαντικό τουριστικό κέντρο, με συνεχή κίνηση σε όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, η πόλη οφείλει το όνομά της στον οικιστή της Ναύπλιο, γιο του θεού Ποσειδώνα και της Aμυμώνης. Kατά την αρχαιότητα το Ναύπλιο βρισκόταν ουσιαστικά στη σκιά του Άργους, χρησιμεύοντας ως λιμάνι του από τον 7ο αιώνα π.X.
Στους βυζαντινούς χρόνους και από τον 11ο αιώνα η σπουδαιότητα του Ναυπλίου ως εμπορικού κέντρου συνεχώς αυξανόταν. Εξέχουσα για την ιστορία της πόλης υπήρξε η μορφή του Λέοντα Σγουρού, τοπικού άρχοντα του Ναυπλίου από το 1200 περίπου, ο οποίος θέλοντας να επεκτείνει την εξουσία του, έφτασε μέχρι τη Λάρισα το έτος 1204. Την προέλασή του ανέκοψαν οι Σταυροφόροι της Τέταρτης Σταυροφορίας, οι οποίοι κατέλαβαν τελικά όλες τις περιοχές που είχε κατακτήσει, μαζί και το Ναύπλιο, γύρω στο 1210-1212.
Έκτοτε το Ναύπλιο δοκίμασε την κατοχή διαφόρων κατακτητών, πρώτα των Φράγκων, κατόπιν των Ενετών και στη συνέχεια των Τούρκων, με ένα μικρό «διάλειμμα», αυτό της Δεύτερης Ενετοκρατίας.
H πόλη του Ναυπλίου, η Napoli di Romania των Βενετών, διαμορφώθηκε κυρίως από τα χρόνια της Πρώτης Ενετοκρατίας, όταν, προς το τέλος του 15ου αιώνα, σχηματίστηκε με τεχνητές προσχώσεις μέσα στη θάλασσα η κάτω πόλη, η οποία ταυτίζεται με το σημερινό ιστορικό κέντρο του Ναυπλίου. Μέχρι τότε η κατοίκηση περιοριζόταν ουσιαστικά στον βράχο της Ακροναυπλίας. Σπουδαία έργα της πρώτης Ενετοκρατίας είναι το Κάστρο των Tόρων και το Μπούρτζι.
Το 1540, ύστερα από τρίχρονη πολιορκία, το Ναύπλιο παραδόθηκε στους Τούρκους. Κατά την περίοδο της Πρώτης Τουρκοκρατίας της πόλης, που διήρκεσε από το 1540 ως το 1686, το Ναύπλιο φαίνεται ότι απολάμβανε πολλών προνομίων και δικαιωμάτων, ιδίως μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα. Μάλιστα έγινε πρωτεύουσα της Πελοποννήσου και έδρα του Τούρκου διοικητή Mόρα-πασά.
Το 1686, οι Ενετοί, υπό τον ικανότατο αρχιστράτηγο τους Φραντσέσκο Mοροζίνι, ανακατέλαβαν την πόλη, την οποία έμελλε να κρατήσουν για σύντομο διάστημα, έως το 1715. Το Ναύπλιο απέκτησε μέγιστη σπουδαιότητα αυτή την περίοδο ως πρωτεύουσα του Βασιλείου του Mορέως. Το σπουδαιότερο έργο της δεύτερης Ενετοκρατίας είναι αναμφισβήτητα η οχύρωση του Παλαμηδιού.
Το 1715, ακολούθησε η σκληρότερη δεύτερη τουρκική κατοχή του Ναυπλίου, οπότε η πόλη άρχισε να παρακμάζει, κυρίως μετά τη μεταφορά της έδρας του πασά στην Τρίπολη. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των ξένων περιηγητών, η πόλη κατοικείτο κυρίως από Τούρκους και λιγοστούς Χριστιανούς, οι οποίοι περιορίζονταν στην περιοχή του Ψαρομαχαλά. Πολλά σπίτια είχαν ερειπωθεί, το λιμάνι ήταν γεμάτο σκουπίδια και οι αναθυμιάσεις του ήταν ανυπόφορες.
Τη νύχτα της 29ης προς 30ης Νοεμβρίου του 1822, ύστερα από πολύμηνη πολιορκία, το Παλαμήδι έπεσε στα χέρια των Ελλήνων με αιφνιδιασμό, υπό την αρχηγία του Στάικου Σταϊκόπουλου. Έκτοτε η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται με ταχύ ρυθμό ενώ κατακλύστηκε από πλήθος προσφύγων από τις περιοχές που τελούσαν ακόμη υπό τουρκικό ζυγό. Την κατάσταση που επικρατούσε στην πόλη περιγράφει γλαφυρά ο Δημήτριος Bυζάντιος στο δημοφιλές θεατρικό του έργο «Βαβυλωνία», που διαδραματίζεται στο Ναύπλιο το 1827.
H πόλη έφτασε στο απόγειο της ακμής της όταν έγινε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, από το 1827 ως το 1834. Στις 8 Ιανουαρίου του 1828 αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο ο πρώτος κυβερνήτης της νεότερης Ελλάδος, Ιωάννης Καποδίστριας. Την εποχή εκείνη στην πόλη υπήρχαν κυρίως καφενεία, ενώ στα σαλόνια των διακεκριμένων οικογενειών λάμβαναν χώρα χοροεσπερίδες ή και φιλολογικές βραδιές. Επιπλέον, ιδρύθηκαν τυπογραφεία και για σύντομο διάστημα Φιλολογικό Σπουδαστήριο.
Στις 27 Σεπτεμβρίου του 1831, ο Καποδίστριας δολοφονήθηκε έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα και στις 25 Ιανουαρίου του 1833 οι Nαυπλιείς υποδέχτηκαν τον πρώτο βασιλιά της Ελλάδας Όθωνα, ο οποίος παρέμεινε στην πόλη για σύντομο χρονικό διάστημα, ως τα τέλη περίπου του 1834, οπότε η πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους μεταφέρθηκε στην Αθήνα.
Το Ναύπλιο βρέθηκε για τελευταία φορά στο επίκεντρο των γεγονότων, με τη Ναυπλιακή Επανάσταση κατά του Όθωνα, που ξέσπασε τον Φεβρουάριο του 1862, και έμεινε γνωστή ως «Ναυπλιακά».
Μετά τα «Ναυπλιακά» άρχισε η παρακμή της πόλης. Έκτοτε το Ναύπλιο αποτελεί μια επαρχιακή πόλη, που τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε αγαπημένο προορισμό τόσο των Ελλήνων όσο και των ξένων ταξιδιωτών.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με μνημεία ή σημεία ενδιαφέροντος εντός και εκτός της πόλης του Ναυπλίου μπορείτε να βρείτε στην ενότητα Αρχαιολογικοί Χώροι – Σημεία Ενδιαφέροντος.
Γεωγραφικές Συντεταγμένες
Πλατεία Συντάγματος – Κέντρο Παλιάς Πόλης
© 2024 Δήμος Ναυπλιέων - Απαγορεύεται η αναδημοσίευση (μερική ή ολική) του περιεχομένου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό) της Πύλης, χωρίς πρότερη άδεια του Δήμου Ναυπλιέων.